Op woensdag 25 september 2019 vond de presentatie plaats van het boek Wordt het nog wat met het islamdebat? onder redactie van Gert Jan Geling, docent Integrale Veiligheidskunde aan de Haagse Hogeschool, en Jan Jaap de Ruiter, universitair docent en arabist aan Tilburg University en uitgegeven door Parthenon.

De bundel bijdragen en interviews wil het net ophalen van het islamdebat, dat in 1991 losbarstte met de roemruchte lezing van toenmalig VVD-leider Frits Bolkestein die stevige kritiek uitte op het multiculturalisme in Nederland. Een reeks aan ingrijpende gebeurtenissen voedde sindsdien het debat: de aanslagen op 11 september, de moord op de populaire Pim Fortuyn en daarna op cineast Theo van Gogh; de opkomst van de LPF, de PVV en Forum voor Democratie, populistische partijen met een openlijk anti-islam discours, versterkt door de internationale terreur van Al Qaida en Islamitische Staat. Tegelijkertijd zien we dat moslim voormannen en -vrouwen zich steeds mondiger opstellen in de samenleving en via partijen als DENK en Nida de politieke arena betreden. Ook zij eisen hun recht op vrije geloofsbeleving en culturele uitingen op.

Dit boek wil geen podium bieden voor de vraag hoe het nu verder moet met de islam. Het gaat vooral om het islamdebat zelf. Wie zijn de hoofdrolspelers? Hoe communiceren ze met elkaar? Wat is de opbrengst van dat debat? Zoeken en vinden partijen elkaar of trekken ze zich – om geen gezichtsverlies te lijden bij hun achterban of om andere redenen – terug in hun eigen bubbel?

15 prominente deelnemers aan het islamdebat geven hun visie. Redacteuren Geling en De Ruiter zijn trots op de medewerking van ‘nestor’ Frits Bolkestein, eertijds VVD-leider; Ayaan Hirsi Ali en Oussama Cherribi, beiden voormalig Tweede Kamerlid voor de VVD; D66-er Boris van der Ham, thans voorzitter Humanistisch Verbond; Avans Hogeschool docent en voormalig NRC-columnist Youssef Azghari; gepensioneerd journalist Carel Brendel; Ewoud Butter, die het blog ‘Republiek Allochtonië’ onderhoudt; rechtsfilosoof Afshin Ellian; Han Entzinger, emeritus hoogleraar migratie- en integratiestudies; Joram van Klaveren; eertijds PVV-Kamerlid, nu moslim; historicus Ewout Klei; arabist Halim el Madkouri; Walter Palm, gepensioneerd ambtenaar en eertijds werkzaam op het gebied van het integratiebeleid van de overheid en als laatste de bijdragen van beide redacteuren.

De redactie betreurt dat ze er onvoldoende in geslaagd is meer vertegenwoordigers van het linkse spectrum en vooral moslima’s bereid te vinden om hun visie te geven. In bijna alle gevallen weerhield deelname van andere personen aan het boek hen hiervan. Niettemin geven de bijdragen en interviews een goed tijdsbeeld en inzicht in de ontwikkeling van het debat. De gepolariseerde samenleving leidt ertoe dat steeds meer belanghebbende mensen en groepen het gesprek uit de weg gaan. Hopelijk draagt dit boek bij tot een heropleving van het debat dat zeker niet voorbij is.

Ontvangst

Hieronder een overzicht van de berichtgeving over Wordt het nog wat met het islamdebat?

• 4 november. Jan Jaap de Ruiter. Repliek op artikel ‘Schaf de term islamdebat af’ van Kamel Essabane. NieuwWij;
• 2 november. Kamel Essabane. Schaf de term ‘islamdebat’ af! NieuwWij;
• 1 november. Ben Provoost. Moord op Theo van Gogh wakkerde tegenstellingen aan. Reformatorisch Dagblad;
• 12 oktober. Kees Bakhuijzen. Salafisten en populisten winnen bij polarisatie. Verder niemand. Vrij Links;
• 3 oktober. Diederik de Groot. Het islamdebat. BNR;
• 27 september. Willemijn Veenhoven. Zit er schot in het islamdebat? NPO Radio 1;
• 27 september. Martijn Tamboer. ‘Ik ben altijd een mijnenveld aan het bewandelen’. De Haagse Hogeschool;
• 26 september. Anne Kompagnie. ‘Het islamdebat is nog lang niet voltooid’. AD;
• 25 september. Arnout Maat. Arabisten Jan Jaap de Ruiter & Gert Jan Geling houden hoop in het ‘islamdebat’. De Kanttekening;
• 12 september. Jan Jaap de Ruiter & Gert Jan Geling. Reactie op ‘De zin en onzin van het Islamdebat’. NieuwWij;
• 10 september. Theo Brand. De zin en onzin van het Islamdebat. NieuwWij;
• 30 augustus. Theo Brand. Moslima’s ontbreken in bundel over ‘het islamdebat’. NieuwWij.